Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği konferansı: COP24

Sirajganj’de bir erkek çocuğu birçok kişiyi evsiz bırakan erozyondan geriye kalanlara bakarken. Sirajganj, Bangladeş, 2016. Kaynak: UN News.

Nedir bu COP konferansları?

Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği konferansı: COP24

Küresel ısınma artmaya, iklim değişikliğine karşı fırsatlar için zaman azalmaya başlarken, 2 Aralık Pazar günü Polonya Katowice kentinde iki hafta sürecek olan Birleşmiş Milletlerin yirmi dördüncü iklim değişikliği konferansı COP24 başlıyor.

Dünya liderleri, uzmanlar, aktivistler, bilim adamları, özel sektör ve kamu temsilcileri üç yıl önce Paris Antlaşmasında kabul edilen aksiyon planları ile ilgili görüşmek için tekrardan COP24 konferansında bir araya gelecekler.

İlk önce UNFCCC, UNEP, WMO, IPCC, COP 24, Kyoto Protokol, Paris Antlaşması nedir bunları tanımlayalım.

Aslında tüm bu isimleri ve kısaltmaları Birleşmiş Milletlerin ortaya çıkardığı ve iklim değişikliğine karşı aksiyon almak için oluşturduğu platformlar olarak tanımlayabiliriz.

Her şey 1992 yılında Birleşmiş Milletlerin “Earth Submit” adı ile Rio de Janeiro kentinde yapmış olduğu konferansta “United Nations Framework Convention on Climate Change (Birleşmiş Milletler iklim değişikliği çerçeve sözleşmesi)” UNFCCC’nin kabul edilmesi ile başladı. Bu sözleşme katılımcı milletlerin iklim sistemleri üzerinde insan etkilerini azaltmak için atmosferdeki sera gazı miktarını belirli miktarda sabitlemesini amaçlamaktaydı ve bugün itibarı ile bu sözleşmeyi 197 ülke imzaladı. UNFCCC sözleşmesinin yürürlüğe girdiği 1994 yılından itibaren ise her yıl “conference of parties (tarafların konferansı)” anlamını taşıyan COP konferansları yapıldı ve bu yıl da bu konferansların yirmi dördüncüsü COP 24 adı ile Polonya Katowice kentinde yapılıyor olacak.

Bu konferanslar esnasında gelişmiş ülkeler için 2012 yılına kadar sera gazı emisyon limitleri tanımlayan ve 1997 yılında yapılan Kyoto Protokolü ve 2016 yılında yapılan ve ülkelerin küresel ısınmayı 1,5 C derecede sabitlemeyi hedeflediği Paris Antlaşması hakkında görüş ve bildiriler üzerinden bilgi paylaşımı ve oturumlar düzenlenmektedir.

Birleşmiş Milletlerin bu iklim değişikliği üzerine çalışmalarını destekleyen 2 büyük oluşum bulunmaktadır.

UNEP: Birleşmiş Milletler Çevresel Programı ve
WMO: Dünya Meteoroloji Örgütü.

Aynı zamanda UNEP ve WMO birlikte 1998’de IPCC: Hükümetler arası İklim Değişikliği Panelini kurmuşlar ve bugün tüm dünyada Karbon Ayakizi çalışmalarında kullanılan ve Sera Gazı Emisyon Faktörleri bulunan veri tabanını yayınlamışlardır. COP24’ün ana konularından biri de IPCC tarafından geçtiğimiz günlerde yayınlanan “Report on Global Warming of 1.5˚C” 1,5˚C Küresel Isınma Raporu olacaktır.

Sayılar ile Bileşmiş Milletler konferanslarını özetlemek gerekirse:

Küresel bağlamda iklim değişikliğine karşı ortak önlem alınabilmesi için gerekli olan bu konferanslar maalesef ki gereğinden daha yavaş ilerlese de birçok ülkeyi aynı konu ve aynı çatı altında bir araya getirmeyi başarmıştır.

Bu sayede

57 ülke ulusal sera gazı salımlarını iklim değişikliğini engelleyebilecek seviyeye düşürmüş,
Ton karbon emisyonu başına karbon ücretlendirmesi için çalışan 51 Karbon Ücretleme organizasyonu oluşmuş,
2015 yılında 18 yüksek gelirli ülke gelişmiş ülkelerdeki iklim değişikli planları için 100 milyar USD bağışlamaya karar vermiş ve şu ana kadar 70 milyar USD bağış yapılmıştır.

Peki neden Paris Antlaşması bu kadar popüler oldu?

Paris Antlaşması bugüne kadarki en uygulanabilir iklim değişikliği planlarını sunan ve 184 ülke tarafından onaylanmış bir doküman olup 2016 yılı Kasım ayında kabul edilmiştir.

Paris Antlaşması;

Küresel ortalama sıcaklık artışını 2°C’de sabitlemek ve 1,5°C altında kalması için hedefler belirtmekte,
100 milyar USD tutarında iklimde değişikliği finansmanı sağlamakta,
2020 yılına kadar ülke bazında ulusal iklim değişikliği eylem planlarını geliştirmekte,
Sera gazı yutak alanı olan orman gibi eko-sistem elemanlarını koruma altına almakta,
Anlaşmada belirtilen hedeflerin hayata geçirilmesi için bir iş planı geliştirme ve 2018 yılında tamamlamak gibi hedefler sunmuştur.

Hedef 1,5°C altında kalmak!

IPCC tarafından sürdürülen bilimse araştırma sonuçlarına göre küresel ortalama ısınmayı 1,5°C altında tutarak,

Gezegenimize ve insanlığa karşı iklim değişikliğinin yok edici etkilerini azaltabilir,
Kuzey ve Güney Kutuplarındaki eko-sistemin tahrip edilmesinin önüne geçilebilir,
300 milyondan fazla insan hayatını etkileyecek kuraklık ve susuzluğun önüne geçilebilir,
Deniz yaşamında çok önemli bir yere sahip olan mercan resiflerinin yok olması engellenebilir,
Özellikle küçük ada ülkelerini önemli ölçüde etkileyen deniz seviyesi yükselmesini önüne geçilebilecektir.

Henüz sıfır karbon veya karbon nötr olmak için çok daha yol alınması gerekse de, küresel ısınmayı 1,5°C altında tutarak olası felaketlerin önüne geçilmesi planlanmaktadır.

Bu bağlamda COP 24’ün önemi nedir?

Kotowice’de yirmi dördüncüsü düzenlenen bu COP konferansını önemli kılan şey aslında 2018 yılının Paris Antlaşmasını imzalayan ve hedef belirtilen ülkelerin hedeflerini yerine getirebilmeleri için son günler olmasıdır. Konferans boyunca önemli konular olarak IPCC’nin “Report on Global Warming of 1.5˚C”; UNEP’in “2018 Emissions Gap Report”; WMO’nun “2018 Bulletin on greenhouse gas concentrations” ve de WMO ve UNEP’in yayınlamış oldukları “2018 Ozone Depletion Assessment” tartışılacaktır.

Kaynak: UN News, https://news.un.org/en/story/2018/11/1026851