Sürdürülebilir kalkınma; gelecek nesillerin ihtiyaçlarını karşılayabilme yeteneğine zarar vermeden kalkınmayı sağlama anlamına gelmektedir. Çevresel, ekonomik ve sosyal alanlarda dengeyi sağlayarak bugünü ve geleceği güvence altına almak şeklinde de tanımlanabilir.

Birleşmiş Milletler, küresel bir eylem çağrısı olan Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini 2015 yılında kabul etti. Bu eylem çağrısı, 2030 yılına kadar sürdürülebilir kalkınmayı sağlamak için bir yol haritası görevi görmektedir.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 17 küresel çaplı hedeften oluşmaktadır. 2015’te süresi dolan Binyıl ya da diğer adıyla Milenyum Kalkınma Hedeflerinin yerini alan bu 17 hedef aynı zamanda Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları olarak da bilinmektedir.

17 hedef, küresel sorunlara odaklı olduğundan birbiriyle bağlantılıdır. Aynı zamanda; ekonomi, çevre ve toplum odaklı bütüncül bir yaklaşımın göstergesidir. 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi ve kapsamlarını sizin için listeledik:

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri

Hedef 1: Yoksulluğa Son

Yoksulluğun tüm şekilleriyle ortadan kaldırılması amacı, herkesin en temel insani gereksinimlerini karşılayabilmesi için ortaya konulmuş bir hedeftir. Bu hedef kapsamında; evrensel temel gelir ile yeterli besin, temiz su ve sıhhi koşullara ulaşımın yaygınlaşmasının gerekliliği de vurgulanmıştır.

Hedef 2: Açlığa Son

Açlık ve yetersiz beslenme sorununa karşı ortaya konulmuş bir hedeftir. Çocuklar dahil herkesin yeterli besine sahip olması amaçlanmaktadır. Tarımsal verimliliği artırma ve sürdürülebilir tarım pratikleri ile gıda güvenliğini sağlamak hedeflenmektedir. Ayrıca, beslenmeyi geliştirmek de bu hedef kapsamındadır.

Hedef 3: Sağlık ve Kaliteli Yaşam

Herkesin sağlıklı ve kaliteli bir yaşama sahip olması amacıyla oluşturulmuş bir hedeftir. Bu kapsamda; çocuk ve anne ölümlerinin azaltılması, AIDS, tüberküloz, sıtma gibi hastalıklarla mücadele etmek amaçlanmıştır. Bu hedef, akıl ve ruh sağlığının geliştirilmesi yoluyla mutluluğun desteklenmesini de kapsar.

Hedef 4: Nitelikli Eğitim

Yaşam boyu öğrenime desteği içeren bu hedef, herkesin kaliteli ve kapsayıcı eğitime ulaşabilmesini amaçlar. Bu kapsamda, okul öncesi eğitim dahil olmak üzere tüm çocukların ücretsiz ve nitelikli eğitime katılabilmeleri hedeflenmiştir. Ayrıca, eşit biçimde erişilebilir kaliteli teknik ve mesleki eğitime sahip olmanın gerekliliği vurgulanmıştır.

Hedef 5: Toplumsal Cinsiyet Eşitliği

Bu hedef, toplumsal cinsiyet temelli ayrımcılığın sona erdirilmesi ile ilgilidir. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine dayanan siyasi, ekonomik ve sosyal hayatta karar verme süreçlerindeki fırsat eşitsizliğinin önüne geçilmesi hedeflenmiştir. Ayrıca, her türlü istismarı kapsayan şiddete son verilmesi de vurgulanmıştır.

Hedef 6: Temiz Su ve Sanitasyon

İçme suyuna evrensel erişimin sağlanması ve su kıtlığı ile mücadele etme için ortaya konmuş bir hedeftir. Suyu daha sürdürülebilir bir şekilde yönetmek ve sağlıklı koşulları herkes için erişilebilir kılmak bu hedefin kapsamına girmektedir.

Hedef 7: Erişilebilir ve Temiz Enerji

Bu hedef, günlük hayatı yakından etkileyen enerjiye erişim ile ilgilidir. Herkesin enerjiye uygun fiyatla erişiminin güvence altına alınmasını kapsar. Sürdürülebilir ve temiz enerjiyi evrensel bir şekilde ulaşılabilir kılmak hedeflenmektedir. Ayrıca, ekonomik kalkınmayı destekleyen güvenilir bir enerji sisteminin oluşturulması amaçlanmaktadır.

Hedef 8: İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme

İnsana yakışır istihdamı artırma hedefi, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyüme amacını da içermektedir. Bu amaç, yeni istihdamın yanı sıra iş koşullarının iyileştirilmesi gerekliliğini de vurgulamaktadır. Bu hedefi hayata geçirmek, insan onuruna yakışan işler sayesinde adil bir yaşam elde edilmesi anlamına gelmektedir.

Hedef 9: Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı

Bu hedef, ekonomik büyüme ve sosyal kalkınma odaklıdır. Yenilikçilik ve altyapı yatırımları yoluyla sürdürülebilir gelişimi desteklemeyi amaçlamaktadır. Böylece, küreselleşmenin yarattığı eşitsizlikleri ortadan kaldırmak mümkün olabilecektir. Ayrıca, sürdürülebilir kalkınmanın getirdiği avantajlardan herkesin faydalanabilmesi için ortaya konmuş bir hedeftir.

Hedef 10: Eşitsizliklerin Azaltılması

Bu hedef, tüm ülkelerde ve uluslararası alanda eşitsizliklerin azaltılması ile ilgilidir. Bu doğrultuda; yaş, cinsiyet, engel durumu, ırk, etnik köken, din veya herhangi bir statüye bağlı olarak yapılan eşitsizliklerin ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.

Hedef 11: Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

Bu hedef, artan şehir nüfusu ile ilgilidir. Şehirlerin daha sürdürülebilir bir yapıya sahip olması hedeflenmektedir. Herkesin uygun fiyatlı konutlara ve temel hizmetlere eriştiği kapsayıcı ve güvenli sürdürülebilir şehirler inşa etme amaçlanmaktadır. Bu hedef kapsamında, dünyanın kültürel mirasının ve doğal kaynaklarının korunması amaçlanmaktadır.

Hedef 12: Sorumlu Üretim ve Tüketim

Bu hedef, üretim ve tüketim alanında sürdürülebilirliğin sağlanması ile ilgilidir. Doğal kaynakların kullanımının düzenlenmesi ve etkin bir atık yönetiminin oluşturulması bu bağlamda önemlidir. Atık üretiminin azaltılması yoluyla doğaya verilen zararı yönetmek bu hedefin kapsamındadır. Daha sorumlu üretim ve tüketim pratiklerinin benimsenmesi amaçlanmaktadır.

Hedef 13: İklim Eylemi

İklim eylemi hedefi, küresel bir kriz olan iklim değişikliği ile mücadele için acilen harekete geçilmesi gerekliliği konusundadır. İklim değişikliğinin etkilerini önlemek için gerekli önlemlerin ulusal politika ve stratejilere bütüncül bir yaklaşımla entegre edilmesi gerekmektedir. İklim odaklı riskleri yönetebilme kapasitesinin tüm ülkelerde geliştirilmesi, etkili bir iklim krizi yönetimi için gerekli görülmektedir.

Hedef 14: Sudaki Yaşam

Okyanuslar, denizler ve deniz kaynaklarının korunması hedefi, ekosistemlerin ve biyoçeşitliliğin önemini vurgulamaktadır. Bu hedef, sürdürülebilir kalkınmaya bütüncül bir yaklaşımla doğal kaynakların korunmasını merkeze alır. Ek olarak, deniz kirliliğinin azaltılması ile yakından ilgilidir.

Hedef 15: Karasal Yaşam

Karasal yaşam, hayati önem taşıyan ormanları ve biyoçeşitliliği kapsayan bir alanı ifade etmektedir. Ormansızlaşma, kuraklık ve çölleşmenin önüne geçilmesi hedefi, doğal yaşam alanlarının korunması gerekliliği anlamına gelmektedir. Karasal ekosistemleri sürdürülebilir bir anlayışla korumak aynı zamanda biyolojik çeşitliliğin azalmasını engellemeye katkı sağlar.

Hedef 16: Barış, Adalet ve Güçlü Kurumlar

Bu hedef, sürdürülebilir kalkınmanın sosyal boyutu ile ilgilidir. Her türlü şiddeti azaltma amacını içermektedir. Kapsayıcılık ve adalet gibi değerleri merkeze alan toplumlar inşa etmeyi teşvik etmektedir. Ayrıca, hesap verebilir kurumlar aracılıyla herkesin adalete erişim sağlaması amaçlanmaktadır. Bu hedef, sürdürülebilir kalkınmanın sosyal boyutunu öne çıkarır.

Hedef 17: Amaçlar için Ortaklıklar

Diğer tüm hedeflerin tamamlayıcısı konumundaki bu hedefin konusu, sürdürülebilir kalkınma yolunda küresel ortaklığın canlandırılmasıdır. Finans, teknoloji ve ticaret gibi alanlarda uluslararası iş birliğinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, 17 sürdürülebilir kalkınma hedefini hayata geçirmek için ulusal planların desteklenmesinin önemi de vurgulanmıştır.